Hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng cho rau an toàn ở Việt Nam

Một cơ chế đảm bảo chất lượng đáng tin cậy với mức chi phí hợp lý cho phép người nông dân nâng cao thu nhập và giúp khôi phục lòng tin của người tiêu dùng vào thực phẩm.

Rau và quả

Việt Nam

Câu chuyện
Cập nhật18
Các con số
Kết quả
Đối tác
Nhà tài trợ
Liên hệ

An toàn thực phẩm là một vấn đề lớn ở Việt Nam. Không tuần lễ nào trôi qua mà không có một vụ việc vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm bị phanh phui trên báo chí. Lạm dụng thuốc trừ sâu nguy hiểm, chất lượng thấp trong thời gian dài gây ra nhiều mối nguy cho sức khỏe của nông dân và người tiêu dùng. Người tiêu dùng Việt đang ngày càng nhận thức được nguy cơ đó, bằng chứng là nhu cầu rau an toàn, rau hữu cơ đạt tiêu chuẩn an toàn và vệ sinh đang tăng lên nhanh chóng. Sự gia tăng này là cơ hội lớn cho nông dân trồng rau. Nếu đáp ứng được nhu cầu thị trường, họ không những có thể cải thiện thu nhập của bản thân mà còn có thể cung ứng thực phẩm cho cộng đồng địa phương một cách an toàn và bền vững. Sản phẩm rau an toàn và hữu cơ của người nông dân có thể được chứng nhận bởi một tổ chức độc lập, tuy nhiên quy trình này thường tốn kém và phức tạp, không phù hợp với nông hộ quy mô nhỏ.

Hệ thống đảm bảo chất lượng có sự tham gia – PGS (Participatory Guarantee Systems), là một giải pháp thay thế: đây là một hệ thống quản lý chất lượng giúp đảm bảo nông sản an toàn và có thể khôi phục lòng tin người tiêu dùng. PGS khác với chứng nhận bên thứ ba ở nhiều điểm. Trước hết, PGS có chi phí không cao. Thứ hai, các quy định hành chính trong hệ thống PGS khá gọn nhẹ. Cả hai đặc điểm này khiến PGS trở thành giải pháp phù hợp với nông hộ nhỏ. Điểm khác biệt thứ ba là cách tiếp cận. Tên gọi của hệ thống đã cho thấy PGS cần có sự tham gia trực tiếp của nông dân và thậm chí là cả người tiêu dùng vào quá trình chứng nhận. Các nguyên tắc và quy định trong sản xuất an toàn hay hữu cơ được thiết lập và áp dụng thông qua sự đóng góp của tất cả các bên liên quan: người sản xuất, chính quyền, khối tư nhân và người tiêu dùng. Những nguyên tắc, quy định này được điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh địa phương, bao gồm khu vực địa lý, môi trường văn hóa và thị trường. Sự tin cậy về chất lượng sản xuất và độ an toàn của sản phẩm được cải thiện bởi sự tham gia của các bên khác nhau ở những giai đoạn khác nhau.

Rikolto và các đối tác hiện đang làm việc với 10 tổ chức nông dân ở 4 tỉnh thành tại Việt Nam (Hà Nam, Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Đà Nẵng) để xây dựng năng lực sản xuất và quảng bá cho nông dân trong tổ chức. Chúng tôi sử dụng đầu ra của những dự án này để thuyết phục chính quyền cấp tỉnh và cấp trung ương về tiềm năng của PGS để trở thành một hệ thống chứng nhận có chi phí hợp lý, đáng tin cậy, và hy vọng rằng PGS sẽ sớm được công nhận.

Thách thức

Chính phủ Việt Nam công nhận chứng nhận VietGAP – một loại chứng nhận bởi bên thứ ba phức tạp, có chi phí cao, yêu cầu nhiều lao động, do vậy phần lớn nông hộ nhỏ không tiếp cận được. Trong khi đó, diện tích sản xuất rau ở Việt Nam ước tính đạt 735.000 ha, chỉ khoảng 63.000 ha (8%) có chứng nhận VietGAP (theo Đào Bách Khoa và cộng sự, 2015).
Nông hộ nhỏ thường thiếu kiến thức và kinh nghiệm áp dụng thực hành nông nghiệp tốt – những thực hành phù hợp với tiêu chuẩn an toàn và hữu cơ.
Rất nhiều HTX và nhóm nông dân đối tác của Rikolto mới được thành lập và còn thiếu năng lực kinh doanh cũng như kỹ năng tổ chức để có thể phát huy hết tiềm năng của họ.
Nông dân thiếu kinh nghiệm xử lý sau thu hoạch khiến chất lượng nông sản giảm đáng kể.
Tổ chức nông dân thường gặp khó khăn khi ký hợp đồng dài hạn với công ty, nguyên nhân chính là vì họ thiếu tính cam kết đối với người mua hàng và năng lực quảng bá, tiếp thị còn yếu.
Mặc dù hơn 90% người tiêu dùng ở Hà Nội lo lắng về an toàn thực phẩm, chỉ có dưới 5% lượng rau tiêu thụ là rau an toàn. Một trong những lý do khiến người tiêu dùng lưỡng lự khi trả giá cao hơn cho rau an toàn là vì họ thiếu niềm tin vào người bán và chứng nhận.

Chiến lược của chúng tôi

Hỗ trợ nông dân áp dụng các biển pháp sản xuất an toàn và hữu cơ, theo tiêu chuẩn BasicGAP hoặc PGS Organic;
Thiết lập và hỗ trợ quản lý Hệ thống đảm bảo chất lượng có sự tham gia để điều hướng tổ chức nông dân tự vận hành hệ thống một cách độc lập;
Tập huấn và kèm cặp nông dân về quảng bá sản phẩm, lập kế hoạch sản xuất và kinh doanh, quản lý tổ chức, đàm phán hợp đồng, kế toán, thất thoát sau thu hoạch, v.v.;
Lôi kéo sự tham gia của người tiêu dùng Việt Nam vào hệ thống PGS và nâng cao nhận thức của họ về vấn đề tiêu dùng rau an toàn và bền vững;
Thúc đẩy sự phát triển của quan hệ kinh doanh bao trùm dài hạn giữa nông dân, người bán buôn, siêu thị và cửa hàng rau để sự hợp tác đó mang lại lợi ích cho các bên. Một trong những cách tiếp cận mà chúng tôi sử dụng là phương pháp luận LINK – được xây dựng bởi CIAT với mục đích tăng cường hợp tác giữa nông dân và khối tư nhân;
Xây dựng Bộ công cụ PGS nhằm giúp các cá nhân, tổ chức quan tâm thành lập và duy trì hệ thống PGS của riêng họ;
Tài liệu hóa các kết quả và bài học kinh nghiệm để vận động chính quyền cấp huyện, tỉnh thành và quốc gia hỗ trợ và đầu tư vào PGS như một hệ thống đảm bảo chất lượng, vì lợi ích của nông hộ nhỏ và người tiêu dùng.

Liên kết sản xuất và tiêu thụ dưa chuột tại Tuyên Quang

14/02/2022 in Tin tức

Xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn theo chuỗi liên kết là hướng đi mới giúp nông dân cải thiện thu nhập, tạo nguồn sinh kế mới cho những đối tượng khó khăn, đồng thời phát triển kinh tế địa phương và nâng cao giá trị sản phẩm.

Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cùng nông hộ nhỏ tại Việt Nam – 5 năm 1 chặng đường

16/12/2021 in Tin tức

Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cùng nông hộ nhỏ tại Việt Nam – 5 năm 1 chặng đường

16/12/2021 17:42

Chương trình “Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cùng nông hộ nhỏ tại Việt Nam” giai đoạn 2017-2021 do Rikolto phối hợp với các đối tác triển khai tại các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang, Hà Nam, sẽ kết thúc vào ngày 31 tháng 12 năm 2021. Để đánh giá và đúc rút bài học kinh nghiệm, từ đó xây dựng định hướng duy trì và mở rộng các kết quả đạt được, Rikolto đã tổ chức buổi họp tổng kết chương trình vào ngày 17 tháng 12 năm 2021 tại tỉnh Tuyên Quang với sự phối hợp của Sở NN&PTNT tỉnh Tuyên Quang.

Tham dự buổi họp có đại diện các Chi cục TT&BVTVcủa các tỉnh, thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, Hà Nam, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc; đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Tuyên Quang, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang, đại diện các Hợp tác xã (HTX) và nông dân tham gia chương trình cùng các lãnh đạo và cán bộ chương trình của Rikolto. Tại buổi họp, các đối tác tại địa phương đã chia sẻ về các hoạt động, kết quả, bài học kinh nghiệm, định hướng duy trì và mở rộng chương trình tại địa phương của mình.

Chương trình “Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cùng nông hộ nhỏ tại Việt Nam” của Rikolto hướng tới mục tiêu nâng cao kỹ thuật, kỹ năng tổ chức kinh doanh cho các tổ chức nông dân, thúc đẩy liên kết thị trường và mô hình kinh doanh bao trùm, bền vững. Các hợp phần chính của chương trình bao gồm: (1) xây dựng bằng chứng về lợi ích của mô hình PGS (Hệ thống cùng tham gia bảo đảm chất lượng) trong việc thúc đẩy chuỗi giá trị bền vững và toàn diện đối với rau an toàn; (2) thúc đẩy môi trường thuận lợi hơn cho chuỗi giá trị rau an toàn, và chính quyền, doanh nghiệp và người tiêu dùng công nhận việc áp dụng PGS như một công cụ đảm bảo chất lượng hiệu quả và đáng tin cậy; và (3) hỗ trợ Hà Nội và Đà Nẵng trở thành thành phố thực phẩm thông minh – nơi nông hộ nhỏ được tham gia vào chuỗi giá trị rau an toàn và người tiêu dùng có thể tiếp cận dễ dàng với thực phẩm an toàn.

PGS – điểm nhấn trong sản xuất rau an toàn

Kể từ năm 2017 đến nay, Rikolto đã phối hợp với các Chi cục TT&&BVTV ở Hà Nội, Đà Nẵng, Hà Nam và Vĩnh Phúc hỗ trợ 24 HTX sản xuất rau an toàn. Tham gia chương trình, các HTX được Rikolto hỗ trợ áp dụng thực hành sản xuất rau an toàn theo mô hình PGS (Hệ thống cùng tham gia bảo đảm chất lượng). Nông dân được học cách tổ chức, vận hành PGS trong sản xuất rau an toàn; nắm bắt được các quy định về PGS để ứng dụng vào sản xuất, biết cách sơ chế và đóng gói từng loại rau củ quả nhằm đảm bảo chất lượng của sản phẩm, biết cách ghi chép nhật ký đồng ruộng để đảm bảo truy xuất thông tin sản xuất rau và được tập huấn về bền vững trong sản xuất rau an toàn. Các cán bộ của HTX được tập huấn nâng cao năng lực tổ chức, quản lý, kinh doanh, tìm kiếm khách hàng và quản lý chất lượng. Các HTX thường xuyên lấy mẫu rau để kiểm tra yêu cầu về an toàn thực phẩm, xác định vấn đề và sửa lỗi trong quá trình sản xuất. Các HTX cũng được hỗ trợ quảng bá và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Rikolto cũng tổ chức các buổi tham quan mô hình quản lý sản xuất rau theo mô hình PGS để các HTX cùng học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau. Ngoài ra, Rikolto cũng hỗ trợ một số trang thiết bị, cung cấp giống, phân bón cho các HTX. Để xây dựng hệ thống PGS, Rikolto cũng hỗ trợ các địa phương xây dựng và ban hành hướng dẫn thực hiện PGS đối với rau an toàn trên địa bàn.

Những con số ấn tượng

Sau 5 năm triển khai chương trình, diện tích áp dụng mô hình PGS đã vượt ngoài mong đợi, tăng gấp 3 lần (228ha) so với dự kiến ban đầu (70ha). Số nông dân hưởng lợi trực tiếp từ chương trình là 1,258 người. Khối lượng rau an toàn sản xuất ra đạt 14.000 tấn, tăng hơn 50% so với dự kiến (8.500 tấn). Khối lượng rau tiêu thụ tập thể đạt 6.000 tấn, lớn hơn 3/2 lần so với dự kiến (4.000 tấn). Kết quả các mẫu rau quả của các HTX tham gia kiểm định từ năm 2017 đến nay cho thấy 100% HTX đều đạt chỉ tiêu chất lượng về an toàn thực phẩm, mang lại giá trị sản phẩm cho 200.000 người tiêu dùng. 4 tỉnh thành, bao gồm Hà Nam, Vĩnh Phúc, Hà Nội và Đà Nẵng đã ban hành hướng dẫn thực hiện PGS đối với rau an toàn tại địa phương. Đây là bằng chứng cho thấy PGS được công nhận và áp dụng như một công cụ đảm bảo chất lượng hiệu quả và đáng tin cậy tại các địa phương, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để các cơ quan quản lý, các tổ chức và cá nhân có nhu cầu tiếp cận, tìm hiểu và áp dụng PGS vào sản xuất.

Việc áp dụng PGS tại các vùng sản xuất đã giúp tăng cường kiểm soát chất lượng rau an toàn, nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của nông dân trong việc sản xuất an toàn, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và đặc biệt là hình thành mối liên kết nhóm giữa các hộ nông dân sản xuất nhỏ lẻ để tăng khả năng cạnh tranh trong tiêu thụ sản phẩm. Một vài nhóm nông dân đã tách ra hình thành HTX hoặc tự tìm được cho mình một kênh tiêu thụ sản phẩm ổn định, đem lại lợi ích như các nhóm nông dân ở xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm; xã Tiền Lệ, huyện Hoài Đức

Nhân rộng mô hình thành công

Thành công điển hình trong việc phát triển và mở rộng mô hình phải kể đến HTX Dịch vụ Nông nghiệp Kinh doanh hàng hóa nông sản An Hòa, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Đây là một trong ba HTX đầu tiên được Rikolto hỗ trợ tại tỉnh Vĩnh Phúc. Từ sản lượng trung bình 4-5 tấn/ ngày năm 2018, đến nay HTX đã tăng lên 10-20 tấn/ ngày. Các thành viên Ban Quản lý của HTX được trang bị kiến thức tổ chức sản xuất, tìm kiếm thị trường, đã quản lý tốt hơn các hoạt động của HTX, tạo thêm công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho các thành viên tham gia, phát triển đa dạng sản phẩm và phục vụ đa dạng đối tượng khách hàng như các bếp ăn tập thể, công ty chế biến, siêu thị… Do lượng khách hàng tăng, HTX đã mở rộng vùng nguyên liệu sang các vùng lân cận và tỉnh Tuyên Quang với gần 300 hộ tham gia, đạt diện tích khoảng 100ha/ năm, tập trung chủ yếu ở các huyện Sơn Dương, Na Hang, Yên Sơn và Chiêm Hóa… Đây là những nơi tập trung người dân tộc thiểu số, từ đó HTX đã giúp người dân nâng cao thu nhập và phát triển sinh kế bền vững, góp phần thay đổi cơ cấu cây trồng của địa phương và tạo chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ.

Có thể nói, đây là những kết quả tích cực cho thấy những nỗ lực và đóng góp của Rikolto trong quá trình xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cùng nông hộ nhỏ tại Việt Nam. Để có được những thành quả trên phải kể đến sự đồng thuận và tham gia tích cực của các đối tác địa phương, nông dân và các HTX; sự phối hợp, liên kết và tham vấn chặt chẽ giữa Rikolto và các đối tác, đặc biệt là Chi cục TT&BVTV các địa phương đã xây dựng một cơ chế chia sẻ thông tin minh bạch, phát triển các hoạt động dựa trên nhu cầu thực tế của nông dân và các HTX, phù hợp với định hướng phát triển của địa phương.

Tuy nhiên, chương trình vẫn còn gặp một số bất cập như năng lực của một số HTX còn hạn chế, dẫn đến việc triển khai áp dụng PGS ở một số nơi chưa đồng bộ, khả năng kết nối thị trường của các HTX còn gặp nhiều khó khăn, một số nơi chưa gắn kết chặt chẽ với các doanh nghiệp để tạo nên chuỗi giá trị bền vững, và chưa thu hút được sự tham gia đông đảo của giới trẻ.

Vậy làm thế nào để chương trình có thể có tác động lớn hơn? Trong giai đoạn tiếp theo 2022-2026, Rikolto sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác thúc đẩy hệ sinh thái thực phẩm lành mạnh, bền vững và bổ dưỡng đóng vai trò then chốt. Chương trình được xây dựng dựa trên ba sáng kiến: (1) Phát triển thị trường thực phẩm - hỗ trợ các đối tác khuyến khích tiêu dùng thực phẩm lành mạnh, bền vững và bổ dưỡng thông qua các hành động chung và kinh doanh bao trùm, toàn diện mà ở đó đối tượng tham gia không chỉ là các HTX mà cả ở các tổ hợp tác, các doanh nghiệp, (2) Thực phẩm học đường lành mạnh - hỗ trợ các trường học tiếp cận với nguồn thực phẩm đảm bảo an toàn, dinh dưỡng cho học sinh, và (3) Khởi sự doanh nghiệp thực phẩm - đồng hành cùng các doanh nghiệp trẻ có tham vọng thông qua chương trình ươm tạo doanh nghiệp.

HTX An Hòa áp dụng mô hình PGS trong sản xuất rau an toàn

20/10/2021 in Tin tức

Dự án “Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cho hộ sản xuất nhỏ tại Vĩnh Phúc” đã làm thay đổi cách thức tổ chức sản xuất của người nông dân, tạo ra những sản phẩm an toàn, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đồng thời nâng cao trách nhiệm của các thành viên tham gia sản xuất và niềm tin của người tiêu dùng.

Vĩnh Phúc công bố tài liệu hướng dẫn tạm thời thực hiện hệ thống PGS

23/09/2021 in Tin tức

“PGS thật sự rất phù hợp với các hộ sản xuất nhỏ!”, anh Đỗ Văn Dũng, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp và kinh doanh nông sản An Hòa, tỉnh Vĩnh Phúc chia sẻ.

Hà Nam công bố tài liệu hướng dẫn thực hành PGS đối với rau an toàn

12/07/2021 in Tin tức

Ngày 09/07/2021, Chi cục Quản lý Nông lâm sản và Thủy sản - Sở Nông nghiệp & PTNT Hà Nam đã tổ chức Hội nghị “Công bố tài liệu hướng dẫn thực hành hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng (PGS) đối với rau an toàn trên địa bàn tỉnh".

Rikolto đạt thành tích xuất sắc trong hỗ trợ nông nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2016-2022

22/04/2021 12:10

Representative of Rikolto - Ms. Hoang My Lan (third, from right to left) and other organizations and enterprises receiving certificates of merit from the province

Ngày 20/04/2021, Rikolto tại Việt Nam vinh dự nhận Bằng khen của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc trao tặng vì đã đạt được những thành tích xuất sắc trong công tác vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài giai đoạn 2016-2020 tại địa phương.

Rikolto tại Việt Nam phối hợp với Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Phúc, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật tỉnh Vĩnh Phúc triển khai Dự án “Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cho hộ sản xuất nhỏ tại Vĩnh Phúc” kể từ năm 2018. Mục tiêu của Dự án là nhằm hỗ trợ địa phương thực hiện các chính sách thực phẩm an toàn bền vững và có sự tham gia của nông hộ quy mô nhỏ, liên quan đến sản xuất, tiêu dùng và tiếp cận thị trường về rau an toàn.

Sau hơn ba năm thực hiện, đến nay Hệ thống Cùng tham gia Đảm bảo Chất lượng sản phẩm (PGS – Participatory Guarantee System) đã được thiết lập tại 4 Hợp tác xã (HTX) với trên 100 hộ nông dân tham gia tại các huyện Tam Dương, Tam Đảo và thành phố Vĩnh Yên. Nông dân và cán bộ HTX được tập huấn cách ghi chép nhật ký đồng ruộng, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, sơ chế sau thu hoạch, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), giám sát tuân thủ các tiêu chí PGS, lập kế hoạch sản xuất, định hướng kinh doanh, quản lý tổ chức nhóm và tiếp cận thị trường. Ngoài ra, Dự án cũng hỗ trợ các HTX kết nối với các doanh nghiệp nhằm phát triển và mở rộng chuỗi cung ứng sản xuất và tiêu thụ, tiêu biểu như HTX Dịch vụ Nông nghiệp Kinh doanh hàng hóa nông sản An Hòa với việc mở rộng vùng nguyên liệu tại tỉnh Tuyên Quang.

Những hỗ trợ của Rikolto góp phần xây dựng một môi trường thuận lợi hơn cho các chuỗi giá trị rau an toàn bền vững, tác động tích cực tới sự phát triển kinh tế, xã hội và môi trường, được chính quyền tỉnh Vĩnh Phúc ghi nhận và tin tưởng.

Video giới thiệu Dự án của Rikolto tại tỉnh Vĩnh Phúc:

The model of production and consumption of An Hoa cooperative not only helps the cooperative expand its market and production areas, but also supports economic development in localities.

Strengthening natural resources management capacity, in parallel with the application of practices in sustainable agricultural production, has contributed to minimizing negative impacts on the environment.

Thanks to good production practices such as using safe and effective pesticides, the health of farmers has been significantly improved, and consumers also have access to safe and quality food.

Rikolto và đại học KULeuven hợp tác trong dự án nghiên cứu mới

24/10/2018 05:53

Rikolto và Đại học KU Leuven – Bỉ đang phối hợp thực hiện một dự án nghiên cứu để tìm hiểu xem khi nào người nông dân sẵn sàng sản xuất rau an toàn và tham gia mối quan hệ làm ăn lâu dài với các doanh nghiệp. Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là đưa ra khuyến nghị để cải thiện quan hệ kinh doanh giữa nông dân và doanh nghiệp, từ đó tăng khối lượng rau an toàn bán ra thị trường và người nông dân sẽ có thu nhập tốt hơn. Tuần trước, Tiến sỹ Goedele Van den Broeck - người đứng đầu dự án đã tới Việt Nam và hướng dẫn các sinh viên khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cách thu thập dữ liệu về sự thỏa hiệp của người nông dân khi họ đưa ra quyết định trong sản xuất rau an toàn và tiếp cận thị trường.

PGS Đặng Xá tại Hà Nội thực hiện thanh tra PGS lần đầu tiên cho rau an toàn!

16/10/2018 12:11

Được thành lập chưa đầy ba tháng trước, PGS Đặng Xá với sự hỗ trợ của Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội và Rikolto, đã tổ chức đợt thanh tra PGS đầu tiên. Nhóm thanh tra áp dụng các kỹ năng mà họ mới được học được từ lớp tập huấn kỹ năng thanh tra diễn ra vào tháng 9/2018. Các thanh tra viên đã phỏng vấn nông dân, kiểm tra sổ nhật ký đồng ruộng và khu vực sản xuất để đảm bảo nông dân tuân thủ đúng các tiêu chí trong sản xuất rau an toàn (BasicGAP). Với tinh thần của PGS, việc thanh tra không nhằm mục đích bắt lỗi người nông dân mà để hỗ trợ và giúp họ đề ra phương án cải thiện việc thực hành sản xuất cho tốt hơn. Đợt thanh tra đầu tiên đã diễn ra suôn sẻ: Thanh tra viên hỗ trợ nông dân, và ngược lại nông dân đều mong muốn sửa chữa những lỗi đã mắc phải.

Bộ công cụ về thành lập và vận hành PGS

03/10/2018 in Publications

Trong khuôn khổ dự án “Đúc kết kinh nghiệm từ Hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng ở Việt Nam để mở rộng và thể chế hóa” được tài trợ bởi Liên minh nghiên cứu sinh thái nông nghiệp Đông Nam Á, Rikolto đã xây dựng một bộ công cụ dành cho giảng viên nhằm khuyến khích thêm nhiều học viên ủng hộ sự phát triển của PGS trong khu vực.

Sở NN & PTNT thành phố Hà Nội và Rikolto bắt tay hợp tác trong việc thúc đẩy PGS tại Hà Nội

10/09/2018 in Tin tức

Tháng 7/2018, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội và Rikolto đã bắt đầu triển khai hợp tác về thiết lập PGS cho rau an toàn tại các địa bàn xung quanh Hà Nội. Được hỗ trợ Quỹ tài trợ Bảo tồn sinh thái, Thực phẩm và Y tế, dự án nhằm mục đích xây dựng bằng chứng về lợi ích của PGS hướng tới thuyết phục các nhà chức trách nhân rộng mô hình trên toàn thành phố.

Tổng kết 10 năm PGS tại Việt Nam: Làm thế nào chúng ta có thể nhân rộng được thành công?

17/08/2018 in Tin tức

Vào ngày 30 tháng 7 năm 2018, Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Rikolto đã cùng tổ chức hội thảo “10 năm triển khai Hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng (PGS) ở Việt Nam: Bài học kinh nghiệm và giới thiệu bộ công cụ mới”. Sự kiện này đã kết thúc dự án đúc kết kinh nghiệm về PGS tại Việt Nam để mở rộng và thể chế hóa kéo dài trong vòng một năm. Dự án được tài trợ bởi Liên minh nghiên cứu sinh thái nông nghiệp Đông Nam Á.

Khuyến nghị chính sách: tạo dựng niềm tin đối với chuỗi giá trị rau an toàn và rau hữu cơ thông qua hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng (Participatory Guarantee Systems - PGS)

13/08/2018 in Publications

Thế nào là Hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng (Participatory Guarantee Systems - PGS)? Hệ thống này vận hành như thế nào, đã đạt được những thành tựu gì? Những bài học gì đã được rút ra khi vận hành hệ thống này? Bản khuyến nghị chính sách này sẽ giúp trả lời tất cả các câu hỏi trên, và đưa ra những khuyến nghị cho các nhà hoạch định chính sách, nhằm hỗ trợ cho sự phát triển của PGS tại Việt Nam.

Nghiên cứu tình huống: Khi PGS gặp trở ngại: bài học để PGS tại Việt Nam cải thiện

09/08/2018 in Case studies

Sau hơn 10 năm được triển khai tại Việt Nam, Hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng đã đạt được một số thành công nhất định, nhưng đồng thời cũng phải đương đầu với không ít thách thức. Nghiên cứu tình huống này tập trung vào những khó khăn và bài học kinh nghiệm của hệ thống PGS ở một tỉnh phía bắc và đưa ra một số khuyến nghị nhằm tránh những khó khăn có thể gặp phải trong tương lai.

Nghiên cứu tình huống: PGS hữu cơ ở Thanh Xuân, Hà Nội – Một ví dụ về tính bền vững

09/08/2018 in Case studies

Trong khuôn khổ dự án “Tích lũy kinh nghiệm về Hệ thống đảm bảo chất lượng có sự tham gia để nhân rộng và thể chế hóa”, Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) và Rikolto đã nghiên cứu các hệ thống PGS đang hoạt động ở Việt Nam nhằm đánh giá những điểm mạnh, yếu và đưa ra các khuyến nghị cải thiện hệ thống này trong bối cảnh nước ta. Nghiên cứu tình huống này phân tích những nhân tố đã giúp PGS Thanh Xuân trở thành mô hình PGS thành công nhất Việt Nam và xác định một số đặc điểm nên được nhân rộng trong các mô hình PGS khác để nâng cao tính bền vững.

10 năm thực hiện Hệ thống cùng tham gia đảm bảo chất lượng ở Việt Nam – nghiên cứu tình huống

09/08/2018 in Publications

Trong khuôn khổ dự án “Đúc kết kinh nghiệm và lợi ích PGS ở Việt Nam để nhân rộng và thể chế hóa”, được Liên minh Agroecology Learning tài trợ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Rikolto đã đánh giá các mô hình PGS hiện có ở Việt Nam về điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra khuyến nghị cải thiện PGS trong bối cảnh Việt Nam. Bản tóm tắt này nêu những phát hiện và khuyến cáo từ cuộc đánh giá trên.

Dự án rau an toàn tại tỉnh Hà Nam đã được khởi động

14/05/2018 05:42

Tháng 4/2018, dự án “Xây dựng chuỗi giá trị rau bền vững cho hộ sản xuất nhỏ tại Hà Nam” đã chính thức được khởi động. Theo ông Nguyễn Quốc Đạt, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam, “kiến thức là rất quan trọng để sản xuất rau an toàn”. Đây là lý do các hoạt động của Rikolto tập trung vào xây dựng năng lực sản xuất và quảng bá rau an toàn, kết nối thị trường, giảm tổn thất nông sản sau thu hoạch và nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Dự án kết thúc vào năm 2021, trước mắt sẽ hỗ trợ 3 tổ chức nông dân sản xuất và quảng bá rau an toàn, đồng thời hướng đến tạo ra những thay đổi trong môi trường thể chế nhằm hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ rau an toàn. Hy vọng rằng số lượng tổ chức nông dân được hỗ trợ trong địa bàn tỉnh sẽ tăng lên trong quá trình triển khai dự án.

Bộ phim “Nuôi sống Hà Nội” chính thức ra mắt

22/09/2016 in Tin tức

Làm thế nào để nuôi sống 7,5 triệu người dân Hà Nội một cách bền vững? Bộ phim ngắn “Nuôi sống Hà Nội” do Michiel Crijns đạo diễn sẽ xoay quanh việc trả lời câu hỏi này. Phim được thực hiện sau khi 12 tình nguyện viên từ Bỉ tới thăm vùng dự án của VECO Việt Nam nhằm chuẩn bị cho vai trò đại sứ của họ trong chiến dịch gây quỹ của VECO Bỉ vào tháng 1/2017.

Nông dân hưởng lợi trực tiếp

Tỉnh Phú Thọ

HTX Rau an toàn Tứ Xã: 54 nông dân
HTX Rau an toàn Tu Vũ: 65 nông dân

Tỉnh Hà Nam

HTX Cát Lại: 32 nông dân
HTX Trác Văn: 36 nông dân (sản xuất rau hữu cơ)

Tỉnh Vĩnh Phúc

HTX An Hòa: 160 nông dân
HTX Thanh Hà: 32 nông dân
HTX Vân Hội: 27 nông dân

Thành phố Đà Nẵng

HTX La Hường: 22 nông dân
Tổ hợp tác Ninh An: 38 nông dân
HTX Túy Loan: 40 nông dân

Tổng số nông dân hưởng lợi trực tiếp: 506

Ngân sách

Ngân sách hiện tại được cam kết dành cho chương trình rau giai đoạn 2017-2021 là 424.709,25 euro, phần lớn được tài trợ bở Tổng vụ Hợp tác phát triển Bỉ (Belgian Directorate General for Development – DGD).

Kết quả đã đạt được giai đoạn 2014 – 2016

Tháng 6/2014, tổ hợp tác Trác Văn đạt chứng nhận hữu cơ từ mạng lưới PGS Việt Nam. Kể từ đó, số lượng thành viên đã tăng gấp đôi, diện tích sản xuất tăng từ 1 lên 5 ha. Các hợp đồng cung ứng đã được ký kết với khối tư nhân, trong đó có chuỗi siêu thị thực phẩm sạch Bác Tôm tại Hà Nội. Giai đoạn 2013 – 2016, thu nhập của nông dân trên mỗi ha đất canh tác đã tăng từ 60 triệu đồng lên 360 triệu đồng VND.
Hệ thống đảm bảo chất lượng có sự tham gia được thành lập tại huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Các nông hộ ở đây hiện đang sản xuất rau hữu cơ theo các tiêu chuẩn hữu cơ PGS. Tại Tân Đức, Việt Trì, Phú Thọ, Hệ thống đảm bảo chất lượng có sự tham gia đã được đơn giản hoá nhằm đảm bảo quá trình chứng nhận rõ ràng với sự tham gia của các nông hộ.
Hệ thống PGS đã được áp dụng thành công tại HTX Tứ Xã, Phú Thọ, hiện đang cung cấp rau an toàn cho VinEco – thương hiệu lớn thuộc hệ thống Vinmart, một trong những chuỗi siêu thị bản lẻ hàng đầu tại Việt Nam. Giá sản phẩm cao gấp 2-3 lần so với thị trường địa phương cho phép hợp tác xã tái đầu tư một phần lợi nhuận trong việc tăng cường hoạt động và quản lý.

Những thành tựu hướng tới vào năm 2021

Mục tiêu hướng đến cuối năm 2021:

21 Hệ thống đảm bảo chất lượng có sự tham gia đang hoạt động tại Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Đà Nẵng và Phú Thọ, có thể hoạt động độc lập với Rikolto và đại diện cho sự đa dạng của các bên liên quan;
Các tổ chức nông dân được hỗ trợ cải thiện khả năng tiếp cận thị trường rau an toàn trong điều kiện tốt, bao gồm thông qua các hợp đồng chính thức đảm bảo giá cả phải chăng, cam kết lâu dài và khối lượng hợp lý;
Mô hình và bộ công cụ PGS hoàn thiện cho những bên quân tâm thiết lập hệ thống PGS riêng biệt, độc lập với sự hỗ trợ của Rikolto;
Các đối tác nông dân áp dụng thực hành thân thiện với khí hậu và môi trường;
Bốn tỉnh thành thông qua hệ thống PGS như một phần trong chính sách thực phẩm an toàn và nông nghiệp bền vững;
Các mạng lưới PGS đang hoạt động tại 4 tỉnh thành sẽ mở ra một môi trường thuận lợi hơn cho các chính sách rau an toàn địa phương cũng như đảm bảo sự thống nhất giữa các hệ thống PGS;
Chính phủ Việt Nam sẽ thực hiện từng bước để PGS được công nhận là một cơ chế đảm bảo chất lượng đáng tin cậy và được áp dụng trong các chính sách quốc gia;
Hệ thống bảo vệ người tiêu dùng tại Việt Nam có khả năng đại diện và bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn trong các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm.

Đóng góp vào Mục tiêu phát triển bền vững

Chương trình lúa gạo của Rikolto tại Việt Nam sẽ đóng góp cho những Mục tiêu phát triển bền vững (SDG), cụ thể như sau:

SDG 1: Xoá nghèo trên cả nước dưới mọi hình thức

Mục tiêu 1.1. Đến năm 2030, xoá đói giảm nghèo triệt để cho người dân trên cả nước, mức sống hiện nay của người dân đang dưới 1,25 đô-la Mỹ/ngày.
Mục tiêu 1.2. Đến năm 2030, giảm thiểu ít nhất một nửa tỷ lệ nam giới, phụ nữ và trẻ em ở tất cả các lứa tuổi sống trong đói nghèo dưới mọi hình thức theo chủ trương của nhà nước.
Mục tiêu 1.7. Mở ra các khuôn khổ chính sách đúng đắn ở các cấp quốc gia, khu vực và quốc tế, dựa trên những chiến lược phát triển hỗ trợ người nghèo và giới, hỗ trợ đẩy mạnh đầu tư vào các hoạt động xóa đói giảm nghèo.

SDG 2: Chấm dứt nạn đói, bảo đảm an ninh lương thực và nâng cao chất lượng dinh dưỡng, thúc đẩy nông nghiệp bền vững

Mục tiêu 2.1. Đến năm 2030, chấm dứt đói nghèo và đảm bảo tất cả mọi người có thể tiếp cận thực phẩm an toàn và đầy đủ dinh dưỡng trong suốt cả năm, đặc biệt là người nghèo và người dễ bị tổn thương, bao gồm cả trẻ sơ sinh.
Mục tiêu 2.3. Đến năm 2030, tăng gấp đôi năng suất nông nghiệp và thu nhập cho người sản xuất thực phẩm quy mô nhỏ, đặc biệt là phụ nữ, người dân bản địa, nông hộ, nông dân và ngư dân, cụ thể là thông qua việc tiếp cận bình đẳng và an toàn với đất đai, các nguồn lực và đầu vào khác, kiến thức, thị trường, cơ hội gia tăng giá trị và việc làm phi nông nghiệp.
Mục tiêu 2.4. Đến năm 2030, đảm bảo hệ thống sản xuất thực phẩm bền vững và thực hiện các biện pháp canh tác bền vững nhằm tăng năng suất và sản xuất, giúp duy trì hệ sinh thái, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, hạn hán, lũ lụt và các thảm hoạ khác, dần dần cải thiện chất lượng đất nông nghiệp và trồng trọt.

SDG 5: Đạt được bình đẳng về giới và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái

Mục tiêu 5.5: Đảm bảo sự tham gia đầy đủ và hiệu quả của phụ nữ và các cơ hội nắm quyền lãnh đạo bình đẳng ở các cấp trong việc đưa ra quyết định đối với đời sống chính trị, kinh tế và cộng đồng.

SDG 8: Đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế liên tục, bao trùm và bền vững, phát triển việc làm đầy đủ, hiệu quả và ổn định cho tất cả mọi người

Mục tiêu 8.4: Đến năm 2030, từng bước cải thiện hiệu quả sử dụng nguồn tài nguyên toàn cầu trong tiêu dùng và sản xuất, đồng thời cùng các quốc gia phát triển hàng đầu nỗ lực trong việc tách tăng trưởng kinh tế khỏi suy thoái môi trường theo khuôn khổ chương trình 10 năm về tiêu dùng và sản xuất bền vững.
Mục tiêu 8.5: Đến năm 2030, mang đến việc làm đầy đủ, hiệu quả và phù hợp cho tất cả phụ nữ và nam giới, bao gồm cả thanh thiếu niên và người khuyết tật, mức lương bình đẳng đối với các công việc có giá trị như nhau.

SDG 10: Giảm bất bình đẳng về thu nhập trong một quốc gia và giữa các quốc gia

Mục tiêu 10.1: Đến năm 2030, từng bước đạt được và duy trì tăng trưởng thu nhập cơ bản cho 40% dân số với tỷ lệ cao hơn mức bình quân quốc gia.

SDG 11: Tạo ra sự bao trùm, an toàn, linh hoạt và bền vững cho các thành phố và các khu dân cư

Mục tiêu 11.6: Đến năm 2030, giảm thiểu tác động xấu tới môi trường theo đầu người, bao gồm cả việc chú trọng đến chất lượng không khí và quản lý rác thải đô thị và các loại rác thải khác.
Mục tiêu 11A: Hỗ trợ các mối liên kết kinh tế, xã hội và môi trường tích cực giữa thành thị, ngoại thành với nông thôn bằng cách đẩy mạnh kế hoạch phát triển trong nước và khu vực

SDG 12: Đảm bảo tiêu dùng và sản xuất bền vững

Mục tiêu 12.1. Tất cả các quốc gia đều thực hiện khung chương trình 10 năm về tiêu thụ và sản xuất bền vững (10YFP), trong đó các quốc gia phát triển đi đầu, có tính đến sự phát triển và năng lực của các quốc gia đang phát triển.
Mục tiêu 12.3. Đến năm 2030, giảm một nửa số lượng thực phẩm theo đầu người trên cả người bán và người mua, giảm lượng thực phẩm bị thất thoát trong chuỗi sản xuất và cung ứng, bao gồm cả sau thu hoạch.
Mục tiêu 12.4: Đến năm 2020, quản lý môi trường phù hợp các hóa chất và tất cả các loại chất thải trong suốt quá trình sản xuất, tuân theo các khuôn khổ quốc tế đã được phê duyệt, giảm đáng kể lượng khí thải trong không khí, nước và đất nhằm tối thiểu hóa tác động tiêu cực đến sức khoẻ con người và môi trường.

SDG 13: Thực hiện hành động khẩn cấp ứng phó với biến đổi khí hậu và tác động của biến đổi khí hậu

Mục tiêu 13.1: Tăng cường khả năng phục hồi và thích ứng với các mối nguy liên quan đến khí hậu và thiên tai ở tất cả các quốc gia.

SDG 17: Tăng cường các phương tiện thực hiện và khôi phục mối quan hệ đối tác toàn cầu về phát triển bền vững

Mục tiêu 17.7: Khuyến khích và thúc đẩy hiệu quả quan hệ đối tác công, công-tư và xã hội dân sự dựa trên kinh nghiệm và chiến lược về nguồn lực của các đối tác.