Theo kết quả nghiên cứu về các mối quan tâm xã hội đối với các hộ gia đình ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh thực hiện từ tháng 4 năm 2019, an toàn thực phẩm được coi là mối quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng. Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng quan tâm hơn tới các thực phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn chất lượng như rau hữu cơ, rau an toàn.
Hỗ trợ người dân tiếp cận rau an toàn
Hỗ trợ người dân tiếp cận rau an toàn
Trong khi đó, tại những khu vực đô thị tập trung người dân có thu nhập thấp sinh sống, chỉ có rất ít (2-3%) điểm bán rau an toàn (theo Báo cáo đánh giá về mức độ tiêu thụ rau và trái cây tại Việt Nam do Rikolto và CIAT thực hiện vào tháng 7 năm 2020). Người tiêu dùng chủ yếu mua rau quả tại các chợ tạm, chợ dân sinh xung quanh khu vực. Tại những điểm bán rau an toàn, lượng rau bán được cũng rất hạn chế do người tiêu dùng chưa có thói quen mua rau có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và chưa an tâm vào độ an toàn của nguồn hàng. Ngoài ra, giá cả chênh lệch của rau an toàn và rau thường cũng là rào cản khiến người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp khó tiếp cận tới rau an toàn.
Để giúp người dân có thu nhập thấp tăng cường khả năng tiếp cận rau an toàn, Dự án “Tăng cường tiêu thụ trái cây và rau cho người thu nhập thấp tại Nigieria và Việt Nam thông qua các cải tiến về hệ thống thực phẩm” (FVN) của Rikolto đã nghiên cứu, xây dựng sáng kiến hỗ trợ các tiểu thương tại khu vực đô thị tập trung người dân có thu nhập thấp bán rau an toàn. Đây là sáng kiến hình thành từ chuỗi hội thảo đồng sáng tạo với sự tham gia của người tiêu dùng và các tiểu thương bán rau quả tại địa bàn dự án.
Theo sáng kiến, Dự án kết nối trực tiếp các tiểu thương với đơn vị sản xuất rau an toàn - Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ tổng hợp nông nghiệp xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội để cung ứng nguồn rau đảm bảo. HTX Đặng Xá đã xây dựng chuỗi giá trị rau an toàn áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng PGS từ năm 2018 với sự hỗ trợ của Rikolto. Các tiểu thương sẽ phối hợp thu gom lấy rau tại một điểm để giảm chi phí vận chuyển. Ngoài ra, Dự án cũng hỗ trợ các tiểu thương một số trang thiết bị cần thiết như biển báo rau an toàn, kệ đựng rau, dây buộc, v.v… và hướng dẫn xây dựng chương trình thẻ giảm giá rau an toàn nhằm hỗ trợ khả năng chi trả cho những người dân có thu nhập thấp.
Sáng kiến hỗ trợ bán hàng rau an toàn bắt đầu triển khai thí điểm tại một số điểm bán ở phường Hàng Bột, quận Đống Đa từ tháng 6 năm 2021 nhằm đánh giá nhu cầu tiêu thụ rau an toàn thực tế của người tiêu dùng, sau đó sẽ được nghiên cứu áp dụng ở các địa bàn khác của Dự án.