Đại diện DGD thăm mô hình sản xuất rau an toàn áp dụng PGS

Trong giai đoạn 2018-2021, Rikolto và Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Hà Nội đã phối hợp thực hiện Dự án "Áp dụng hệ thống cùng đảm bảo chất lượng rau an toàn (PGS)" trên địa bàn thành phố Hà Nội, với nguồn tài trợ chính từ DGD. HTX Đặng Xá cùng 14 HTX khác đã được hỗ trợ áp dụng mô hình này trong giai đoạn thí điểm và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Nhân chuyến thăm và làm việc của ông Fransen, đại diện Tổng vụ Hợp tác Phát triển Bỉ tới Việt Nam vào tháng 11 năm 2022, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Hà Nội, HTX Đặng Xá và Rikolto đã có dịp đón tiếp và trình bày với ông Fransen về những kết quả của Dự án.

Buổi làm việc có sự tham gia của ông Đàm Trọng Tuấn - Trưởng đại diện Rikolto tại Việt Nam, bà Lê Thị Kim Oanh - Phó phòng Trồng trọt, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Hà Nội, ông Nguyễn Tuấn Khanh - Giám đốc và ông Nguyễn Văn Mạnh - Phó Giám đốc HTX Đặng Xá cùng trưởng nhóm sản xuất và một số nông dân nòng cốt tham gia Dự án.

Tại buổi làm việc, bà Lê Thị Kim Oanh đã trình bày về bối cảnh sản xuất rau tại Hà Nội nói chung và giai đoạn triển khai Dự án nói riêng, các giai đoạn thí điểm, xây dựng quy trình và mở rộng áp dụng PGS vào các điểm sản xuất rau tại Hà Nội trong khuôn khổ chương trình hợp tác.

Hà Nội có 22/30 quận, huyện, thị xã sản xuất nông nghiệp với số lượng người tham gia sản xuất lớn. Tuy nhiên, quy mô sản xuất trên địa bàn lại chủ yếu ở dạng nhỏ dưới hình thức hộ gia đình, với diện tích canh tác trung bình khoảng 0,1-0,2 ha/hộ. Vì vậy, công tác quản lý và giám sát an toàn thực phẩm gặp nhiều khó khăn. Để đáp ứng nhu cầu thực phẩm sạch ngày càng tăng, các đơn vị sản xuất rau củ quả cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn chất lượng đã được công nhận. Tuy nhiên, trên thực tế, việc chứng nhận từ các bên thứ ba như VietGAP vẫn còn có những hạn chế nhất định như không chứng nhận toàn bộ các loại sản phẩm, chi phí chứng nhận đắt và thời gian chứng nhận ngắn.

Rikolto cùng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Hà Nội đã nghiên cứu và thúc đẩy việc áp dụng một cơ chế kiểm soát chất lượng có sự tham gia của các bên liên quan (gọi tắt là PGS). Đây là cơ chế kiểm soát nội bộ giữa các nhóm sản xuất nhằm tăng cường trách nhiệm trong sản xuất an toàn, thúc đẩy truy xuất nguồn gốc và chế biến thực phẩm sạch. Từ mô hình thí điểm, Dự án đã mở rộng thêm 43 mô hình khác tại 17 quận, huyện. Trong hệ thống PGS này, khoảng 3.200 hộ gia đình (trong đó 65% là nữ giới) đã tham gia với hơn 1.900 ha sản xuất rau an toàn, chiếm 14% diện tích rau của Hà Nội. Ước tính, hàng năm hệ thống rau an toàn PGS đã cung cấp 140.000 tấn rau và khoảng 1.9 triệu người tiêu dùng ở Hà Nội được tiếp cận với nguồn rau an toàn này.

Một kết quả nổi bật là Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Nội đã ban hành Hướng dẫn tạm thời thực hiện PGS đối với rau an toàn trên địa bàn TP Hà Nội. Tài liệu này đã giúp cho các cơ quan quản lý, các tổ chức và cá nhân có nhu cầu tiếp cận, tìm hiểu và hỗ trợ việc triển khai PGS.

Trong thời gian tới, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật TP Hà Nội sẽ tiếp tục cùng Rikoto triển khai các hoạt động thúc đẩy sản xuất bền vững, kinh doanh bao trùm và tập trung vào các mô hình tuần hoàn.

Trong bài trình bày của HTX Đặng Xá, ông Nguyễn Văn Mạnh – Phó Giám đốc cho biết các thành viên đã được hướng dẫn về cách thức tổ chức, vận hành PGS như kỹ năng giám sát, kỹ năng thanh tra nội bộ và một số kỹ năng quan trọng như quảng bá, kết nối thị trường tiêu thụ, xây dựng hệ thống tem nhãn, đăng ký mã sản phẩm v.v...

Nói về những thay đổi của HTX sau khi áp dụng PGS, ông Mạnh chia sẻ: "Sau 3 năm thực hiện, 106 thành viên đã áp dụng PGS vào sản xuất, tăng gấp đôi so với năm 2018. Diện tích sản xuất áp dụng PGS tăng từ 8,4 ha (năm 2018) lên 119,7 ha (năm 2021). Thu nhập từ sản xuất rau của các hộ đạt 300-400 triệu VND/ha/năm. Nhờ vào hệ thống đảm bảo chất lượng, sản phẩm rau củ quả của HTX đã được tiếp cận tới các khách hàng lớn như Big C, công ty VINECO, v.v... và HTX Đặng Xá là một trong những tổ chức nông dân cung cấp rau an toàn và đảm bảo chất lượng thường xuyên, ổn định cho các đơn vị này”.

Ông Fransen đánh giá cao về chương trình hợp tác của Rikolto và Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để triển khai mô hình PGS.